H εβδομάδα 13-19 Νοεμβρίου έχει καθιερωθεί ως International Fraud Awareness Week, και έχει ως στόχο την ενημέρωση των internet users σχετικά με την απάτη στο διαδίκτυο και πώς αυτή μπορεί να καταπολεμηθεί.
Το διαδίκτυο έχει μπει για τα καλά στη ζωή μας και πλέον το χρησιμοποιούμε όχι μόνο για να συλλέξουμε πληροφορίες αλλά και για να διαχειριστούμε τα οικονομικά μας. Το web-banking, οι online αγορές και πωλήσεις, τα ψηφιακά χρήματα αποτελούν νέα συνθήκη η οποία μας βοηθάει να κάνουμε την ζωή μας πιο εύκολη. Κρύβει όμως και αρκετούς κινδύνους, όπως οι οικονομικές διαδικτυακές απάτες.
Ας δούμε ορισμένους τρόπους που μπορεί να χρησιμοποιήσει κάποιος για να μας αποσπάσει χρήματα μέσα από το διαδίκτυο.
Phishing
Αν χρησιμοποιείς υπηρεσίες internet banking υπάρχει η πιθανότητα να λάβεις κάποιο email που να αναφέρει ότι ο λογαριασμός σου έχει μπλοκαριστεί και χρειάζεται να δώσεις τα στοιχεία σύνδεσης στο internet banking (όνομα χρήστη και κωδικό εισόδου). Ο σκοπός είναι να γνωστοποιήσεις τα στοιχεία σου ώστε να μπορεί κάποιος να σου αποσπάσει χρήματα. Τα email αυτά μοιάζουν να προέρχονται από την τράπεζα όμως μη ξεχνάς ότι κανείς δεν θα σου ζητούσε ποτέ να δώσεις τον κωδικό πρόσβασης σου.
Απάτη ταυτότητας (identity fraud)
Κάποιος σε υποδύεται και χρησιμοποιεί τις δικές σου προσωπικές πληροφορίες με στόχο την κλοπή χρημάτων. Για παράδειγμα, κάποιος χακάρει τον λογαριασμό σου στα social media και στη συνέχεια ζητά χρήματα από φίλους ή συγγενείς με αφορμή κάποια τραυματική ιστορία που θα σκαρφιστεί (π.χ. ότι σε έκλεψαν ή ότι χρειάζεσαι χρήματα για λόγους υγείας).
Πού είναι αυτό που αγόρασα;
Αγοράζεις κάτι από το διαδίκτυο από ένα αμφιλεγόμενο site σε μια καλή τιμή. Πληρώνεις μέσω τραπεζικής μεταφοράς και το προϊόν δεν έρχεται ποτέ. Επιστρέφοντας στο site παρατηρείς ότι δεν υπάρχουν στοιχεία επικοινωνίας ή τρόπος για να διεκδικήσεις τα χρήματα σου.
Βοήθα κάποιον να μεταφέρει χρήματα εκτός χώρας
Αυτές οι απάτες διαπράττονται συνήθως μέσω email και αναφέρουν ότι θα σου δοθεί ένα μεγάλο χρηματικό ποσό σε περίπτωση που βοηθήσεις κάποιον να μεταφέρει εκατομμύρια ρουπίες ή άλλο νόμισμα έξω από τη χώρα του. Μόνο που για να γίνει η συναλλαγή, σου ζητείται να στείλεις πρώτα εσύ τα στοιχεία του τραπεζικού σου λογαριασμού καθώς και ένα, όχι ευτελές, τέλος διαχείρισης.
Έλαβες μια κληρονομιά!
Λαμβάνεις ένα email που αναφέρει ότι πέθανε ένας μακρινός σου συγγενής και σου έχει αφήσει κληρονομιά. Η πρώτη σου αντίδραση πιθανόν να είναι: «Ουάου! Τι τύχη!». Είναι όμως έτσι; Η απάτη που αφορά τις κληρονομιές είναι πολύ συνηθισμένη. Συνήθως ο απατεώνας ισχυρίζεται ότι είναι νομικός σύμβουλος του αποθανόντος και ζητάει προκαταβολή με σκοπό να ανοίξει και να διαχειριστεί τη διαθήκη.
Όποιος αγαπά, πληρώνει!
Μια άλλη μορφή διαδικτυακής οικονομικής απάτης είναι αυτή κατά την οποία ένας δράστης προσπαθεί να κερδίσει την εμπιστοσύνη και την αγάπη του θύματος μέσω ενός online chat room. Οι επίδοξοι απατεώνες οι οποίοι διατείνονται ότι διαμένουν στο εξωτερικό ξοδεύουν πολύ χρόνο προσπαθώντας να κερδίσουν την εμπιστοσύνη του θύματός τους και τελικά ζητούν χρήματα με διάφορες ψεύτικες προφάσεις όπως π.χ. για να βγάλουν αεροπορικό εισιτήριο, για λόγους υγείας κ.ά.
Πως μπορούμε να προστατεύσουμε τα παιδιά μας από διαδικτυακές απάτες;
Η καλύτερη προστασία είναι η ενημέρωση, η πρόληψη και φυσικά η κατανόηση του παιδιού και των αναγκών του. Για τον σκοπό αυτό προσπαθούμε να συζητάμε με τα παιδιά για να μάθουμε με τι ασχολούνται όταν “σερφάρουν” στο internet. Τι τους προσφέρει η πλοήγηση, τι ψάχνουν και τι αναζητούν. Τι είδους προγράμματα χρησιμοποιούν, με ποιους επικοινωνούν και για ποιους λόγους. Αισθάνονται ασφαλή όσο βρίσκονται online; Υπάρχουν στιγμές που ένιωσαν ότι υπάρχει κίνδυνος; Αν ναι, σε ποιές περιπτώσεις
Στόχος του γονέα είναι να δημιουργήσει προληπτικά το πλαίσιο για ασφαλή πλοήγηση στο διαδίκτυο. Εγκαθιστούμε σε όλες τις ψηφιακές συσκευές προγράμματα προστασίας από ιούς ή κακόβουλα λογισμικά. Ενεργοποιούμε τα τείχη προστασίας(firewall), τις πρόσθετες λειτουργίες ασφαλείας, όπως τον έλεγχο ταυτότητας πολλών παραγόντων (FaceID) ή την αναγνώριση των δακτυλικών αποτυπωμάτων(fingerprint scanner) και κάντε τις απαραίτητες ενημερώσεις.
Αλλά το σημαντικότερο από όλα είναι να δημιουργήσουμε ένα κλίμα εμπιστοσύνης στη σχέση μας με τα παιδιά για έναν ανοιχτό διάλογο, ώστε να γίνουμε εμείς, οι γονείς τους οι άνθρωποι αναφοράς τους για οτιδήποτε τα δυσκολέψει ή τους φανεί περίεργο καθώς εξερευνούν τον κόσμο του διαδικτύου.
Και μην ξεχνάς, οι internet fraudsters λατρεύουν τις περιόδους όπου οι ηλεκτρονικές αγορές αυξάνονται σημαντικά, όπως την περίοδο του Black Friday. Μάθε τι πρέπει να προσέχει το παιδί σου όταν ψωνίζει κατά την περίοδο της Black Friday
