Κάποιοι από εμάς ίσως θα λέγαμε ότι σκεφτόμαστε γραμμικά. Ότι δηλαδή από τη μια πληροφορία οδηγούμαστε στην αμέσως επόμενη. Είναι όμως έτσι; Αν δοκιμάσεις να ξεκινήσεις από μια σκέψη ή μια ιδέα ξαφνικά θα δεις ότι θα ξεπηδήσουν όχι μια αλλά πολλές άλλες σκέψεις και ιδέες. Όταν αυτός ο πολύπλοκος τρόπος που λειτουργεί o εγκέφαλός μας αποτυπωθεί σε μια κόλλα χαρτιού ή έναν πίνακα ονομάζεται mindmapping και αποτελεί ένα από τα πιο δημιουργικά και παραγωγικά εργαλεία οργάνωσης και οραματισμού.
Τι είναι όμως αυτό που μας προσφέρει;
Το mindmapping:
- βοηθάει να δομήσουμε αποτελεσματικά τις πληροφορίες και τις σκέψεις μας
- βοηθάει στην επαγωγική και συνδυαστική σκέψη
- ενισχύει την παραγωγικότητά μας
- ενισχύει τη δημιουργικότητά μας
- βελτιώνει τη μνήμη και τις διεργασίες ανάκλησης πληροφοριών
Υπάρχουν δύο ειδών τρόποι να φτιάξεις «νοητικούς χάρτες»:
Ο πρώτος ακολουθεί την μέθοδο Buzan. Το mindmapping οφείλει την ύπαρξή του στον Tony Buzan ο οποίος το 1974 το πρωτο παρουσίασε στην εκπομπή του BBC “Use Your Heads”. Σύμφωνα με τον Buzan, προκειμένου να τονώσουμε την μνήμη μας χρειαζόμαστε μια κεντρική «εικόνα» (με το κύριο θέμα που επιθυμούμε να αναλύσουμε). Από την κεντρική εικόνα, καμπύλες γραμμές σαν «κλαδιά» αναπτύσσονται και απεικονίζουν τις βασικές ιδέες/σκέψεις μας. Τέλος, μικρότερα κλαδιά αποτυπώνουν διαφορετικά επίπεδα βάθους και λεπτομέρειας της κάθε ιδέας/σκέψης μας. Ο Buzan χρησιμοποιούσε διαφορετικά χρώματα και μια μόνο λέξη- κλειδί ανά κλαδί.
Ο δεύτερος τρόπος είναι οι «χάρτες αράχνης». Αποτελούν μια πιο σύγχρονη μορφή χαρτογράφησης ιδεών που είναι ευρύτερη και λιγότερο άκαμπτη από αυτή του Buzan. Μπορούν να ξεκινήσουν από ένα ή δύο κύρια θέματα. Αντί να επισημαίνουμε τα κλαδιά με χρώματα, οι χάρτες αράχνης χρησιμοποιούν γραμμές για τη σύνδεση ιδεών. Οι ιδέες εμφανίζονται ως «φούσκες» γύρω από το κεντρικό θέμα. Τα υπο-θέματα που καταγράφονται στις φούσκες μπορούν με τη σειρά τους να αναλυθούν περαιτέρω σε μεγαλύτερο βάθος και λεπτομέρεια. Ένα βασικό πλεονέκτημα των χαρτών αυτών είναι ότι επιτρέπουν τη διασύνδεση μεταξύ σχετικών θεμάτων χωρίς περιορισμούς.
Ο Αριστοτέλης ανάφερε: «Η ψυχή δεν μπορεί να σκεφτεί χωρίς μια ψυχική εικόνα». Τα mind maps είναι ο δικός σου τρόπος να φτιάξεις την εικόνα των στόχων σου, των ιδεών σου ή των οραματισμών σου.