Στα πλαίσια της καθημερινότητάς μας, έχουμε έρθει αντιμέτωποι με καταστάσεις όπου αντιλαμβανόμαστε πως τα παιδιά μας είτε δε διεκδικούν αυτά που δικαιούνται είτε δεν αναλαμβάνουν τις υποχρεώσεις τους μέσα στις μικρές ή μεγάλες κοινότητες όπου ανήκουν. Πριν μπούμε να σώσουμε εμείς για άλλη μια φορά την κατάσταση αναλαμβάνοντας όλες τις ευθύνες, ας αδράξουμε τις ευκαιρίες για έναν διάλογο σχετικά με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις και πώς αυτά συνδέονται.
Πώς όμως μιλάμε στους εφήβους για όλα αυτά; Πώς μπορούμε να τους ενδυναμώσουμε αρκετά ώστε να διεκδικούν όσα δικαιούνται, να μην επιτρέπουν να παραβιάζονται και παράλληλα να αναλαμβάνουν τις ευθύνες τους; Ο χώρος της οικογένειας και οι ρόλοι που ο καθένας αναλαμβάνει μέσα σε αυτόν μπορεί να λειτουργήσει ως βάση για μια εποικοδομητική παρέμβαση. Ας δούμε κάποιους πρακτικούς τρόπους:
- Ο ρόλος μας ως πρότυπα: Είτε το θέλουμε είτε όχι βρισκόμαστε κάτω από το άγρυπνο βλέμμα των παιδιών μας. Οι συμπεριφορές και οι σκέψεις μας έχουν τη δύναμη να καθοδηγήσουν τη συμπεριφορά, τις στάσεις και τις πεποιθήσεις τους. Προτού λοιπόν κρίνουμε κάποια συμπεριφορά του παιδιού, ας αναλογιστούμε λίγο αν καθρεφτίζει δικές μας αντιδράσεις. Αν εμείς για παράδειγμα δεν υπερασπιζόμαστε τα δικαιώματά μας, πώς περιμένουμε να το κάνει το παιδί μας;
- Εντάξτε τους στη ζωή της οικογένειας: Δείξτε εμπιστοσύνη και αναθέστε τους εργασίες τις οποίες θα έχετε επιλέξει μαζί. Η ανάληψη ευθύνης, η αίσθηση ότι κάποιος σε εμπιστεύεται, η ικανοποίηση ότι καταφέρνεις να φέρεις εις πέρας μια εργασία, βοηθάει τους νέους να αποκτήσουν αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση και να οδηγηθούν προς την ανεξαρτησία.
- Θέστε κανόνες και συνέπειες: Καθώς τα παιδιά μας μεταβαίνουν από την παιδικότητα στην ενηλικίωση, η οικογένεια αντίστοιχα βρίσκεται σε μεταβατικό στάδιο. Το ίδιο συμβαίνει με τους κανόνες και τις συνέπειες. Στην περίοδο της εφηβείας είναι σημαντικό οι νέοι κανόνες να διαμορφωθούν από κοινού με τους εφήβους και όχι ερήμην τους καθώς και να συμφωνηθούν οι συνέπειες τους. Πάρτε χρόνο και οραματιστείτε πώς θα θέλατε να λειτουργεί η οικογένεια σας για να είναι όλοι ασφαλείς και ευτυχισμένοι. Ποιοι κανόνες πρέπει να υπάρχουν; Τι ανάγκες αναδύονται; Ποια είναι τα δικαιώματα του καθενός; Τι υποχρεώσεις αναλαμβάνει; Κάνοντας τους εφήβους συνεργούς στη διαδικασία βοηθάτε στη δέσμευση τους. Αποφασίστε από κοινού και μείνετε συνεπείς.
Η σημασία της εκπαίδευσης των εφήβων μας πάνω στη σχέση δικαιωμάτων- υποχρεώσεων είναι εξαιρετικά σημαντική καθώς μέσα από αυτή θέτονται τα θεμέλια του τρόπου με τον οποίο σχετίζονται με τον υπόλοιπο κόσμο σε διαπροσωπικό και κοινωνικό επίπεδο. Τοποθετώντας τις βάσεις στον μικρό πυρήνα της οικογένειας δημιουργείται η κουλτούρα που θα ασπαστούν οι έφηβοι στην ενήλικη ζωή τους ώστε να οικοδομούν ουσιαστικές σχέσεις βασισμένες στον σεβασμό και να λειτουργούν ως ενεργοί πολίτες.
